STEM, robotik ve kodlama alanlarındaki literatürde kullanılan terminoloji, bu disiplinlerdeki temel kavramları anlamak açısından oldukça önemlidir. Aşağıda, bu üç alanla ilgili sıkça kullanılan terimler ve kısa açıklamaları verilmiştir.
STEM Terminolojisi
STEM: Science, Technology, Engineering, Mathematics kelimelerinin baş harflerinden oluşan, bilim, teknoloji, mühendislik ve matematiği entegre eden bir eğitim yaklaşımıdır.
- Bilim (Science): Doğa olaylarını inceleyen ve açıklayan bilgi ve araştırma alanı. Fizik, kimya, biyoloji gibi dalları içerir.
- Teknoloji (Technology): Bilimsel bilgi ve araçların pratik uygulamalarla birleşmesi sonucu ortaya çıkan yenilikler. Bilgisayarlar, yazılımlar ve elektronik cihazlar teknolojiye örnek olarak verilebilir.
- Mühendislik (Engineering): Bilimsel ve matematiksel bilgilerin kullanılarak teknolojik çözümler üretilmesi süreci. İnşaat mühendisliği, elektrik mühendisliği, robotik mühendisliği gibi alt dallara ayrılır.
- Matematik (Mathematics): Sayılar, şekiller ve semboller üzerinden yapılan hesaplamalar ve ölçümlerle uğraşan bilim dalıdır.
- 21. Yüzyıl Becerileri: STEM eğitiminin odaklandığı problem çözme, eleştirel düşünme, iletişim ve işbirliği gibi becerilerdir.
- Entegre Öğrenme: Farklı disiplinlerin (bilim, teknoloji, mühendislik ve matematik) bir arada öğretilmesi, öğrencilere bütüncül bir bakış açısı kazandırmayı amaçlar.
Robotik Terminolojisi
- Robot: İnsan müdahalesi olmadan belirli görevleri yerine getirebilen otomatik makine veya cihazlar.
- Robotik: Robotların tasarımı, yapımı ve programlanmasıyla ilgilenen disiplin. Mekanik, elektrik ve bilgisayar mühendisliğini kapsar.
- Sensör: Robotların çevrelerini algılamasını sağlayan cihazlar. Örneğin, mesafe ölçen ultrasonik sensörler veya görüntü algılayan kameralar.
- Aktüatör: Robotlarda hareket sağlayan motorlar veya mekanizmalardır. Örneğin, robot kollarını hareket ettiren motorlar aktüatörlerdir.
- Mekanik Sistem: Robotların yapısal bileşenlerini oluşturan, hareket ve işlevsellik sağlayan sistemlerdir. Çarklar, motorlar ve kollar gibi parçalar bu sisteme dahildir.
- Kontrol Sistemi: Robotun sensörlerden gelen verileri işleyerek motorlara ve diğer aktüatörlere komutlar gönderen sistemdir. Bu sistemler robotun hareketlerini yönetir.
- Otonom Robot: İnsan müdahalesi olmaksızın bağımsız olarak hareket edebilen ve görevlerini yerine getirebilen robotlar.
- Humanoid Robot: İnsan benzeri yapı ve fonksiyonlara sahip robotlar.
- Endüstriyel Robot: Üretim süreçlerinde kullanılan ve genellikle otomatik görevleri yerine getiren robotlardır (kaynak yapma, montaj, paketleme vb.).
- Yapay Zeka (AI): Robotların ve bilgisayar sistemlerinin, insan zekasına benzer şekilde düşünebilme, öğrenme ve karar verebilme yeteneğini ifade eder.
Kodlama Terminolojisi
- Kodlama: Bilgisayarlara ya da robotlara belirli görevleri yerine getirmeleri için komutlar yazma işlemidir.
- Algoritma: Bir problemi çözmek için izlenmesi gereken adımların sıralı bir şekilde tanımlanmasıdır.
- Programlama Dili: Kodlama için kullanılan, bilgisayarların anlayabileceği talimatların yazıldığı diller. Python, Java, C++ ve Scratch gibi programlama dilleri bu kapsama girer.
- Python: Basit sözdizimine sahip, hem başlangıç seviyesindeki hem de ileri düzeydeki kullanıcılar için uygun olan popüler bir programlama dilidir.
- C++: Özellikle yüksek performans gerektiren uygulamalarda kullanılan, genellikle robotik ve mühendislik projelerinde tercih edilen bir programlama dilidir.
- Scratch: Çocuklar ve yeni başlayanlar için geliştirilmiş, blok tabanlı görsel bir programlama dilidir. Kodlama kavramlarını öğrenmek için idealdir.
- Değişken: Programlama sırasında saklanacak verilerin isimlendirilmiş halidir. Kodun çalışması sırasında bu verilere ulaşılır ve güncellenir.
- Döngü (Loop): Belirli bir koşul sağlandığında aynı işlemi tekrar eden kod yapısıdır. Örneğin, “for” ve “while” döngüleri.
- Koşul İfadeleri: Programın belirli bir duruma göre farklı işler yapmasını sağlayan yapı. “if-else” yapıları buna örnektir.
- Fonksiyon: Belirli bir görevi yerine getiren ve tekrar kullanılabilen kod bloklarıdır. Kodun daha verimli ve düzenli olmasını sağlar.
- Debugging: Programdaki hataları bulma ve düzeltme işlemidir.
- Compiler (Derleyici): Programlama dillerinde yazılan kodları bilgisayarın anlayabileceği makine diline çeviren yazılımdır.
- IDE (Integrated Development Environment): Programcıların kod yazma, düzenleme, test etme ve hata ayıklama işlemlerini bir arada yapmalarını sağlayan yazılım ortamıdır. Örnek: PyCharm, Visual Studio.
Bu terimler, STEM, robotik ve kodlama dünyasında sıkça karşılaşılan temel kavramlardır. Bu alanlarda eğitim alan veya çalışan kişiler, bu terminolojiyi anlayarak teknik detaylara daha hakim olabilirler.