Ebeveyn Denetim Araçları
Bu araçlar, çocuklar uygulama kullanırken ihityaçları olan güvenli bilgiye erişimini kısıtlamadan yazılımlarda aktif edilebilecek filtrelemeleri kapsamaktadır.
* Yol Gösterici Olun
Çocuğunuza faydalı olabilecek şeylere güvenli şekilde nasıl ulaşacağı konusunda kılavuz olun. Çocuğun bu alışkanlığı edinmesinde ona yardımcı olun.
* Bildirimleri Açın
Çocuğunuzun kullandığı cihazlarda bildirimlerin açık olduğundan emin olun. Bu bildirimler size çocuğunuzun etkinklikleri konusunda bilgi sağlarlar.
* İlk Siz Keşfedin
Hangi uygulamaların çocuğunuza uygun olduğunu bilmek için o uygulamayı ilk siz kullanın ve faydası konusunda bilgi sahibi olun. Buna göre karar verin.
* Süre Belirleyin
Çocuğunuzun cihaz başında ne kadar zaman geçireceğini siz belirleyin ve bu sürelere sadık kalın. Toleranslarınızı makul ölçülerde tutun.
* Güvenli Kaynakları Bulun
Çocuğunuzla birlikte internette gezinin. Bir siteyi iyi yapan şeylere dikkat edin. Yetişkinlere yönelik siteleri tespit edin ve çocuğunuzun bu tür siteleri bulmadan aradığı bilgiye ulaşabilmesinin yolunu gösterin. Çocuğunuzun ödevlerinde alıntı yaptıkları kaynakları gözden geçirin ve bunun için zaman harcayın. Yararlandığı kaynakları sorun, bilginin içeriği hakkında sorular sorun ve bilgilerini nereden aldıklarını incelemek için zaman ayırdıklarından emin olun.
* URL Nedir Bilin
Sadece bir web sitesinin adresine bakmak, ne kadar değere sahip olduğu konusunda çok fazla fikir verebilir. Web sitesinin sonundaki uzantı (ornek.com) web sitesinin hangi kategoriye girdiğini gösterir.
- .org: Kar amacı gütmeyen bir kuruluş siteleri.
- .com: Ticari site.
- .net: Bir ağ kuruluşundan veya bir İnternet servis sağlayıcısından bir site;
- .edu: Öğrenim kurumuna bağlı bir site.
- .gov: Devlete bağlı idari veya yönetim siteleri.
* Kaynağı Tespit Edin
Bilgiyi kimin verdiğini bulun, yazarı, yayın tarihi gibi bilgiler mevcut mudur? Sosyal sayfalarına veya destekleyici sayfalara bağlantı sağlıyor mu? Dış kaynaklı bir bilgi ise referans bağlantı veriyor mu?
* Referans Bilgileri Bulun
Herhangi bir kaynakla karşılaştığınızda , şunları göz önünde bulundurun:
Yetki
- Yazar kim?
- Yazar başka ne yazdı?
- Yazar hangi topluluklarda ve bağlamlarda uzmanlığa sahiptir?
- Yazar belirli bir dünya görüşünü temsil ediyor mu?
- Spesifik cinsiyet, cinsel, ırksal, politik, sosyal ve / veya kültürel yönelimleri temsil ediyor mu?
- Bazı otorite kaynaklarını diğerlerine göre imtiyaz ediyor mu?
- Belirli bir kurumda resmi bir rolleri var mı (ör. Hacettepe Üniversitesinde profesör)?
Amaç
- Bu kaynak neden yaratıldı?
- Yazar veya yayıncı için ekonomik bir değeri var mı?
- Eğitim kaynağı mı? İkna edici mi?
- Hangi (araştırma) sorularını cevaplamaya çalışıyor?
- Objektif olmak için çaba harcıyor mu?
- Başka herhangi bir kişisel, profesyonel veya toplumsal gereksinimi karşılıyor mu?
- Amaçlanan kitle kim?
- Uzmanlar için mi?
- Genel bir izleyici kitlesi için mi?
Yayın ve Format
- Nerede yayınlandı?
- Akademik bir dergi gibi bilimsel bir yayında yayımlandı mı?
- Yayıncı kimdi? Üniversite basını mıydı?
- Resmi olarak hakemli bir inceleme yapıldı mı?
- Yayının belirli bir editoryal pozisyonu var mı?
- Genelde muhafazakar veya ilerici bir çıkış olduğu düşünülüyor mu?
- Yayın başka herhangi bir şirket veya kuruluş tarafından mı yapılmakta? Sponsorların belirli amacı var mı?
- Yayında herhangi bir belirgin engel var mıydı?
- Anlatımda eksiklik var mı?
- Editörler veya hakemler konu içerisinde var mı?
- Coğrafi olarak, ilk olarak nerede ve hangi dilde yayınlandı?
- Hangi ortamda sunuldu?
- Çevrimiçi olarak mı yoksa basılı olarak mı yayınlandı? Her ikisi de mi?
- Blog yazısı mı? Bir YouTube videosu mu? Bir TV programı mı? Matbaa dergisinden bir makale mi?
- Medya size hedef kitle hakkında ne söylüyor?
- Ortam size parçanın amacı hakkında ne söylüyor?
İlgi
- Araştırmanızla ilgisi var mı?
- Araştırma yaptığınız birincil kaynakları analiz ediyor mu?
- Araştırmakta olduğunuz yazarları veya bireyleri, farklı birincil metinleri kapsıyor mu?
- Yazarın analiz çerçevesini kendi araştırmanıza uygulayabilir misiniz?
- Kapsamı nedir?
- Genel bir bakış mı yoksa derinlemesine bir analiz mi?
- Kapsam kendi bilgi gereksinimlerinize uyuyor mu?
- Zaman aralığı ve coğrafi bölge araştırmanızla alakalı mı?
Basım Tarihi
- Kaynak ilk ne zaman yayınlandı?
- Kaynağın hangi versiyonuna veya sürümünü kullanıyorsunuz?
- Yeni tanıtımlar veya dipnotlar gibi basımlarda farklılıklar var mı?
- Yayın çevrimiçi olduğunda en son ne zaman güncellendi?
- Basım tarihinden bu yana çalışma alanınızda neler değişti?
- Yayınlanmış herhangi bir inceleme, cevap veya çürütücü unsur var mı?
Belgeleme
- Kaynaklarını aktardılar mı?
- Olmazsa, iddialarının güvenilirliğini doğrulamak için başka yollarınız var mı?
- Kimi alıntı yapıyorlar?
- Yazar, atıfta bulundukları yazarlardan herhangi birine bağlı mı?
- Alıntı yapılan yazarlar belirli bir akademik hareketin veya düşüncenin bir parçası mı?
- Diğer kaynaklardan gelen alıntılara ve ifadelere yakından bakın:
- Alıntılanacak kaynakların içeriğini uygun şekilde temsil ettiler mi?
- Alıntı kaynaklarından gelen önemli unsurları görmezden geldiler mi?
- Kendi argümanlarını desteklemek için bilgi topladılar mı?
- Kendilerine ait olmayan fikirleri uygun şekilde aktardılar mı?